آیین زرتشت با داشتن چهار عنصر اصلی شامل آسمان، زمین، آب و گیاهان، در طراحی سبک منحصر به فرد معماری باغهای ایرانی نقش مهمی ایفا میکند. این عناصر با هم تلاقی کردهاند تا تصویری از بهشت را در باغهای ایرانی ایجاد کنند. آنها به طرزی زیبا، آسمان را به زمین نزدیک میکنند یا زمین را به آسمان برمیدارند تا یک جاذبه فرازمینی و زیبا بوجود آید. باغهای ایرانی در واقع به عنوان یک نماینده برجسته از فرهنگ و هنر ایران در جهان شناخته میشوند و دارای سه ساختار و طراحی منحصر به فردی هستند:
مسیر آب: باغهای ایرانی معمولاً در مسیر عبور آب قرار دارند. این آبها، زندگی و تازگی به باغ میآورند و یک محور جذاب و زیبا در طراحی باغها ایجاد میکنند.
دیوارههای بلند: این باغها معمولاً توسط دیوارههای بلند احاطه شدهاند که آنها را از محیط خارجی جدا میکنند و احساس امنیت و حریم خصوصی را برای بازدیدکنندگان ایجاد میکنند.
داخل باغ: در داخل این باغها، معمولاً عمارتهای تابستانی و استخرهای زیبا قرار دارند. این فضاها برای استراحت و لذتبردن از زیبایی طبیعت ساخته شدهاند.
مناطق زیارتی در ایران هم بسیاری از اصول ویژهٔ معماری باغهای ایرانی را نشان میدهند. باغهایی نظیر باغ پاسارگاد شیراز، باغ ارم شیراز، باغ چهل ستون اصفهان و بسیاری دیگر، این ترکیبات منحصربهفرد را در طراحی خود به کار میبرند. این باغها به عنوان جزءی از میراث فرهنگی و تاریخی ایران توسط یونسکو نیز ثبت شدهاند و جلوهی منحصربهفردی از زیباییها و اصول معماری ایرانی را نشان میدهند.