آرامگاه قطب الدین حیدر، یک مجموعه تاریخی و مذهبی در شهر تربت حیدریه، استان خراسان رضوی، ایران است که با ویژگی‌های منحصر به فرد خود به عنوان یکی از مقامات مذهبی و معنوی برجسته ایران در دورهٔ اسلامی شناخته می‌شود. این مجموعه شامل آرامگاه قطب الدین حیدر، مسجد جامع قدیم تربت حیدریه، و کاروانسرای طبسی می‌شود. آرامگاه قطب الدین حیدر به عنوان مکانی مقدس و مورد احترام در دستور تاریخ و فرهنگ ایران قرار دارد.
شخصیت قطب الدین حیدر بن علی کاشانی، یکی از عارفان و صوفیان برجسته ایران در قرون وسطایی است. او از تبار خاقان تُرک و از مردم اُزبک بوده و در دورهٔ هفتم هجری در تربت حیدریه زندگی کرد. قطب الدین حیدر با دانش عرفانی، صوفی، و دینی خود تبار خویش را از جهات مختلف به تحول رساند و تأثیرگذاری بزرگی در اصول معنوی اسلام و عرفان داشت. او عارفی معروف به اسرار عارفی و از عرفانیان مشهور قرن هفتم هجری بوده که اصول تصوف و معنویت اسلامی را به شیوه‌ای خلاقانه و جدید بیان کرد.
آرامگاه قطب الدین حیدر در این مجموعه به عنوان نمادی از اراده و تلاش او برای ارتقاء ارزش‌های معنوی و اسلامی به وسیلهٔ زندگی تصوفی و آموزه‌های دینی تبدیل شده است. این آرامگاه شامل ساختارهای مختلفی از جمله ایوان مرتفع، ورودی، محوطه زیر گنبد، مقبره شیخ قطب الدین حیدر با ضریح چوبی در میان محوطه، و محراب با طراحی‌های گچ بری زیبا است. طرح‌های هندسی و گچی زیبا بر سقف داخلی آرامگاه تزیین شده‌اند که آثار هنری بی‌نظیری را به ارمغان آورده‌اند.
ساختمان‌ها در این مجموعه تاریخی به مرور زمان مختلفی را تجربه کرده‌اند. شالوده‌های آرامگاه قطب الدین حیدر در دوره تیموری ایجاد شدند و در دوره صفویه توسط خواجه سلطان محمود تربتی با مصالح سنگ و گچ مرمت و بازسازی شدند. این آرامگاه نه تنها به عنوان مکان تقدیر از شخصیت قطب الدین حیدر، بلکه به عنوان یک معلم معنوی و تاریخی برای نسل‌های آینده نیز مهمیت دارد.
آرامگاه قطب الدین حیدر نمایانگر تلاش‌های این عارف و علومی است که به او ارتباط با جهان معنوی را ارتقاء داده‌اند. این مکان مقدس در قلب تاریخ و فرهنگ ایران به عنوان نمادی از ارزش‌های دینی و معنوی برخورداری دارد و مکانی است که زائران و محبان تصوف و اسلام از سراسر ایران و جهان به آن سفر می‌کنند تا از ارتباط با این شخصیت معنوی بهره‌برداری کنند و از زیبایی‌های هنری و معماری این مجموعه لذت ببرند.
