رصدخانهٔ مراغه، یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین رصدخانه‌های اسلامی در جهان به شمار می‌رود. این مکان با تجهیزات رصدی عظیم و دقت بالا در دورهٔ قبل از اختراع تلسکوپ، یک مرکز علمی برجسته در زمینهٔ اخترشناسی و نجوم بوده است. بنا به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضیدان و منجم بزرگ دوره ایلخانی، این رصدخانه در قرارگاهی بر روی یک تپه در غرب مراغه به ساخته شد. زیج معروف ایلخانی (زیج به معنی تعیین موقعیت و چگونگی حرکات ستارگان) نیز در این مکان به‌وجود آمد.
این مجموعه بر روی تپه‌ای قرار دارد و شامل 17 واحد معماری مختلف می‌شود. یکی از این واحدها مربوط به تأسیسات بعد از ویرانی رصدخانه است و بقیه واحدها تمامی اجزای علمی این رصدخانه را تشکیل می‌دهند. اجزای مختلف این مجموعه عبارتند از:
برج مرکزی رصدخانه: این برج شامل واحدهای نجومی مختلف و تجهیزات مرتبط با تحقیقات نجومی است. داخل این برج یک راهرو و شش اتاق مستطیلی و دو اتاق بی‌شکل در سمت شمال و جنوب قرار دارد.
واحدهای مدور: پنج واحد مدور اطراف برج نیز به‌طور مستقیم در کار پژوهش‌های نجومی به‌کار می‌رود.
مدرسه: برای آموزش محققان جوان در زمینه‌های مختلف نظیر نجوم، نور، ریاضیات، فیزیک و هندسه این مدرسه تأسیس شده است.
کتابخانه: این کتابخانه حاوی بیش از 4000 جلد کتاب مرتبط با علوم نجومی و موضوعات مرتبط است.
سرای استادان و پژوهشگران: جهت اقامت و انجام تحقیقات مختصرمدت در اینجا وجود دارد.
کارگاه ریخته‌گری: از این کارگاه برای ایجاد اشیاء تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رصدخانهٔ مراغه از سنگ قلوه، لاشه، سنگ‌های تراش برای ازاره‌های خارجی و داخلی و سنگ‌های تراش بزرگ برای ورودی برج آجری بهره‌برداری می‌کند. از مواد دیگری که در تزئینات استفاده شده‌اند، ملات، اند
